عکسهای غیرمجاز
- توضیحات
دیده بان هشتم : اینستاگرام یکی از اپلیکیشنهایی است که با وجود اینکه حدود هشتسال از تولدش میگذرد هنوز هم تعداد بسیار زیادی از افراد را هر روز به خود جذب میکند. یکی از اعمالی که بسیاری از کاربرانی که تعداد بالای دنبالکننده هم دارند در اینستاگرام انجام میدهند، کار خیر و جمع کردن مبالغی برای کمک به نیازمندان است.
بسیاری از این افراد با دادن شمارهحسابهای شخصی اقدام به جمعآوری مبالغ بسیار بالایی از مردم میکنند.
مهمتر از این موضوع انتشار تصاویر از افراد نیازمند است که هر قدر وضع فرد نیازمند بدتر باشد، کاربر اینستاگرام میتواند افراد بسیار زیادی را برای جمعآوری مبالغ جذب کند. تعدادی از این کاربران هرازگاهی به بهانه انجام کار خیر به شهرهای محروم کشور سفر میکنند و با دوربین گوشیهای همراه خود به دنبال افراد نیازمند میگردند.
وقتی فرد نیازمند را پیدا میکنند، از او عکس و فیلم میگیرند و در صفحه شخصی خود به نمایش میگذارند و مبلغی را تعیین میکنند و از دیگران میخواهند تا هر قدر که در توانشان است به کودکی یا آدم بزرگی که تصویرش در عکس و فیلم به ثبت رسیده است، کمک کنند.
این کاربران از افراد نیازمند میخواهند که جلوی لنز دوربینشان قرار گیرند و از بدبختیهایی که دارند تعریف کنند. نیازمندان هم هر قدر که با سوز و گدازتر وضعیتشان را شرح دهند، انگار شانس بیشتری را برای جمعآوری مبلغ به افرادی که از آنها فیلم و عکس میگیرند، میدهند.
اما مطابق ماده ١٧ قانون جرایم رایانهای مصوب سال١٣٨٨ «هرکس به وسیله سیستمهای رایانهای یا مخابراتی، صوت، تصویر، فیلم خصوصی، خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا دوسال یا جزای نقدی از پنج تا ۴۰میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد». بنابراین انتشار عکس مربوط به افراد یا فیلمهای خصوصی یا تخریب صوت و تصویر دیگری به گونهاي که ایجاد ضرر یا هتک حیثیت شود، جرم شناخته شده است.
بهمن کشاورز: بر باد رفتن حریم خصوصی انسانها
به موجب قانون مجازات اسلامی، نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز میکنند، میتوان کسانی را که اقدام به تکثیر و استفاده از آثار سمعی و بصری به صورت غیرمجاز میکنند، مجازات کرد.
عمده مواد این قانون ناظر بر فعالیت کسانی است که آثار مستهجن یا مبتذل تکثیر و از این راه کسب و تجارت میکنند. اما در مورد کسانی که فیلم و عکس از محلهای اختصاصی بانوان که آنها فاقد پوشش مناسب هستند مانند استخرها و امثال آن تکثیر میکنند، قانونگذار قائل به ٢ تا ٥سال حبس، ١٠سال محرومیت از حقوق اجتماعی و ٧٤ ضربه شلاق شده است. همچنین برای کسانی که مخفیانه فیلم و عکس مبتذل از مراسم خانوادگی و اختصاصی دیگران تهیه و آن را تکثیر و توزیع کنند.
بنابراین کسانی که به نوعی از تصاویر و صدای آنها سوءاستفاده میشود، در صورتی که آنچه انجام شده با یکی از مفاد این قانون منطبق باشد، میتوانند اعلام شکایت و احقاق حق کنند
اما در مواردی که آنچه انجام شده به هر علت فاقد جنبه کیفری باشد، ناچار باید از طریق مدنی (حقوقی) اقدام به تعقیب قضیه کنند و به استناد قانون مصونیت مدنی و به این اعتبار که از این حرکت ضربه حیثیتی یا مالی به آنها وارد شده، از کسانی که مرتکب این اقدام شدهاند، مطالبه خسارت کنند. بدیهی است در این حالت، هم اصل عمل که باعث خسارت شده و هم میزان و نوع خسارت باید تعیین و اثبات شود.
واقعیت این است كه تعیین این مرز به راحتی ممكن نیست. این اصل در جوامع توسعهیافته رعایت میشود، ولی در همان جا به دلایل گوناگون استثناهای مهمی دارد. سیاستمداران، ورزشكاران و بهطور كلی افراد مشهور از این قاعده مستثنا هستند.
نمونه خیلی مشهور آن كلینتون در ماجرای مونیكا بود. یك اتفاق به ظاهر خصوصی بود، ولی فضای رسانهای و انتظارات مردم اجازه نمیدهد كه این افراد خود را پشت حریم خصوصی پنهان كنند.
اصولا كسی كه وارد عرصه شهرت میشود، پیشاپیش بخش مهمی از زندگی خصوصی خود را از دست داده است. یک عمل غیرمتعارف یك فرد عادی جزو زندگی خصوصی او محسوب میشود، ولی انجام عمل نامتعارف یك ورزشكار، سیاستمدار یا هنرمند، اصلا چنین نیست، زیرا او نام و آوازه خود را به عرصه عمومی آورده و چهبسا نان این شهرت را میخورد و خود را در معرض داوری مردم گذاشته است.
روزنامه شهروند