Friday, 19 April 2024-
دیده بان هشتم : یکی از مصادیق جرایم رایانه‌ای جرم جعل رایانه‌ای و استفاده از داده جعلی است. در جعل سنتی، ایجاد نوشته یا سند یا تغییر و تحریف در مندرجات سند و همچنین اضافه کردن نوشته یا عکس به نوشته اصلی شرط تحقق جرم جعل سنتی است. حال دارنده این سند جعلی، اگر با علم و اطلاع نسبت به جعلی بودن، آن را مورد استفاده و استناد قرار دهد، مرتکب جرم استفاده از سند جعلی شده است.در جرم جعل رایانه‌ای نیز تا حدی از همان روش سنتی برای مجازات جرم جعل استفاده شده و مجازات جعل رایانه‌ای و استفاده از داده‌های مجعول رایانه‌ای به صورت مستقل تعیین می‌شود. مصادیق جعل رایانه‌ای همان مصادیق جعل سنتی قلمداد شده است. تفاوت جعل سنتی با جعل کامپیوتری در این است که راه ارتکاب جعل رایانه‌ای، سریع‌تر و امکان کشف آن سخت‌تر است.
به گزارش سازمان قضایی نیروهای مسلح، بند الف ماده ۲ قانون تجارت الکترونیکی به تعریف داده پرداخته است «هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت ذخیره یا پردازش می‌شود.» جرم جعل مبتنی بر نوعی دست‌کاری و ایجاد تغییر است. اما در جعل سنتی، عنصر جرم مادی و محسوس است و در جعل رایانه‌ای این عنصر دیجیتالی است.
در باب مجازات این جرایم نیز تفاوت‌هایی دیده می‌شود. طبق ماده ۶ قانون جرایم رایانه‌ای، برای مرتکب جرم جعل رایانه‌ای حبس از یک ماه تا ۵ سال و جزای نقدی از ۲۰ تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات تعیین و برای جرایم جعل سنتی حسب نوع جعل ارتکابی، مجازات حبس‌های طولانی‌مدت و حتی مجازات محاربه و افساد فی‌الارض پیش‌بینی شده است. آنچه می‌تواند مفید باشد شناسایی و پیشگیری از وقوع جعل است. این‌که مطمئن شویم داده‌ای که منتسب به افراد است اصالتا و بدون تغییر از جانب صادرکننده ایجاد شده و تغییر یا دخل و تصرفی در داده ایجاد نشده است. صدر ماده 131 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح هر گونه تغییر یا حذف اطلاعات، الحاق، تقدیم یا تاخر تاریخ نسبت به تاریخ حقیقی را که به طور غیر مجاز، توسط افراد نظامی در سیستم‌های رایانه‌ای یا سامانه‌های مخابراتی و نرم‌افزارهای مربوطه صورت گیرد به عنوان جعل رایانه‌ای قابل تعقیب و مجازات دانسته است. در قانون تجارت الکترونیکی نیز از جعل کامپیوتری سخن گفته شده و در ماده 68 این قانون نیز می‌توانیم مصادیق جرم جعل رایانه‌ای را مشاهده کنیم. قانون جرایم رایانه‌ای ایران نیز، در ماده 6، مصادیق کامل‌تری از جرم جعل رایانه‌ای را برشمرده است.
در این جرم اشخاص دو دسته حقیقی و حقوقی هستند. برای افراد حقیقی تحمل یک تا پنج سال حبس یا پرداخت دو میلیون تا 10 میلیون تومان جزای نقدی یا تحمل هر دو مجازات، تعیین شده است اما اگر مرتکب جعل رایانه‌ای، از کارکنان دولت و سازمان‌های دولتی و عمومی بوده یا از اعضای نیروهای مسلح و به سبب شغل خود مرتکب جرم جعل رایانه‌ای شده باشد، با تشدید مجازات بر اساس ماده 27 قانون جرایم رایانه‌ای مواجه خواهد شد.
مجازات ارتکاب جعل رایانه‌ای توسط اشخاص حقوقی، محکومیت به پرداخت 30 تا شصت میلیون تومان برای بار نخست و تعطیلی یک تا 9 ماهه خواهد بود. در صورت تکرار جرم توسط شخص حقوقی، علاوه بر پرداخت جزای نقدی مذکور، تعطیلی از یک تا پنج سال در انتظار شخص حقوقی خواهد بود همچنین استفاده از داده‌های جعلی رایانه‌ای در صورت استفاده عمدی و با علم و اطلاع دارنده از این داده‌ها، به استناد ماده 7 قانون جرایم رایانه‌ای جرم محسوب شده و بر اساس ماده 6 همین قانون، برای اشخاص حقیقی و حقوقی مجازاتی جداگانه تعیین می‌شود.
به گزارش سازمان قضایی نیروهای مسلح، بند الف ماده ۲ قانون تجارت الکترونیکی به تعریف داده پرداخته است «هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت ذخیره یا پردازش می‌شود.» جرم جعل مبتنی بر نوعی دست‌کاری و ایجاد تغییر است. اما در جعل سنتی، عنصر جرم مادی و محسوس است و در جعل رایانه‌ای این عنصر دیجیتالی است.
در باب مجازات این جرایم نیز تفاوت‌هایی دیده می‌شود. طبق ماده ۶ قانون جرایم رایانه‌ای، برای مرتکب جرم جعل رایانه‌ای حبس از یک ماه تا ۵ سال و جزای نقدی از ۲۰ تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات تعیین و برای جرایم جعل سنتی حسب نوع جعل ارتکابی، مجازات حبس‌های طولانی‌مدت و حتی مجازات محاربه و افساد فی‌الارض پیش‌بینی شده است. آنچه می‌تواند مفید باشد شناسایی و پیشگیری از وقوع جعل است. این‌که مطمئن شویم داده‌ای که منتسب به افراد است اصالتا و بدون تغییر از جانب صادرکننده ایجاد شده و تغییر یا دخل و تصرفی در داده ایجاد نشده است. صدر ماده 131 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح هر گونه تغییر یا حذف اطلاعات، الحاق، تقدیم یا تاخر تاریخ نسبت به تاریخ حقیقی را که به طور غیر مجاز، توسط افراد نظامی در سیستم‌های رایانه‌ای یا سامانه‌های مخابراتی و نرم‌افزارهای مربوطه صورت گیرد به عنوان جعل رایانه‌ای قابل تعقیب و مجازات دانسته است. در قانون تجارت الکترونیکی نیز از جعل کامپیوتری سخن گفته شده و در ماده 68 این قانون نیز می‌توانیم مصادیق جرم جعل رایانه‌ای را مشاهده کنیم. قانون جرایم رایانه‌ای ایران نیز، در ماده 6، مصادیق کامل‌تری از جرم جعل رایانه‌ای را برشمرده است.
در این جرم اشخاص دو دسته حقیقی و حقوقی هستند. برای افراد حقیقی تحمل یک تا پنج سال حبس یا پرداخت دو میلیون تا 10 میلیون تومان جزای نقدی یا تحمل هر دو مجازات، تعیین شده است اما اگر مرتکب جعل رایانه‌ای، از کارکنان دولت و سازمان‌های دولتی و عمومی بوده یا از اعضای نیروهای مسلح و به سبب شغل خود مرتکب جرم جعل رایانه‌ای شده باشد، با تشدید مجازات بر اساس ماده 27 قانون جرایم رایانه‌ای مواجه خواهد شد.
مجازات ارتکاب جعل رایانه‌ای توسط اشخاص حقوقی، محکومیت به پرداخت 30 تا شصت میلیون تومان برای بار نخست و تعطیلی یک تا 9 ماهه خواهد بود. در صورت تکرار جرم توسط شخص حقوقی، علاوه بر پرداخت جزای نقدی مذکور، تعطیلی از یک تا پنج سال در انتظار شخص حقوقی خواهد بود همچنین استفاده از داده‌های جعلی رایانه‌ای در صورت استفاده عمدی و با علم و اطلاع دارنده از این داده‌ها، به استناد ماده 7 قانون جرایم رایانه‌ای جرم محسوب شده و بر اساس ماده 6 همین قانون، برای اشخاص حقیقی و حقوقی مجازاتی جداگانه تعیین می‌شود.